استاندارد دوگانه در قضاوت
این سخن عمیق به یک نقص رایج انسانی میپردازد: نحوه قضاوت نامتوازن، بهویژه در مورد دیگران در مقایسه با خودمان. این گفته، ریاکاری کسانی را که «بندگان گناهکار خدا» (عَبِیدَ اَلسَّوْءِ) نامیده شدهاند و در اطاعت از او کوتاهی میکنند، آشکار میسازد.
۱. مخاطب: «بندگان گناهکار خدا»
عبارت «بندگان گناهکار خدا» (عُبَیدُ السَّوْءِ) به افرادی اشاره دارد که شاید ظاهراً خود را مؤمن یا پیرو تعالیم الهی بدانند، اما در شخصیت و رفتارشان نقصهایی دیده میشود. آنها تنها نام بندگان خدا را دارند؛ اعمالشان اغلب از اراده خدا منحرف میشود و آنها را به سمت گناه سوق میدهد.
۲. قضاوت نامتوازن: سرزنش دیگران بر اساس گمان:
عیسی (ع) یک نقص مهم را برجسته میکند: «شما مردم را بر اساس گمان صرف سرزنش میکنید» (تلومون الناس علی الظن).
* «تلومون الناس» **: این یعنی دیگران را سرزنشکردن، ملامتکردن یا سرکوفتزدن.
* «الظن» **: این به معنای «بر اساس گمان» یا «حدس و گمان» است.
این رفتار، تمایل به قضاوت سریع دیگران بر اساس شواهد ضعیف، حرفهای دیگران، فرضیات یا صرفاً برداشتهای سطحی، بدون مدرک قطعی را توصیف میکند. چنین قضاوتهایی اغلب سختگیرانه، سریع و بیرحمانه هستند. افراد بر اساس آنچه درباره آنها فکر یا گمان میشود، نه بر اساس حقایق تأیید شده، محکوم میشوند. این نشاندهنده فقدان همدلی و تمایل زیاد به یافتن عیب در دیگران است.
۳. ریاکاری: عدم سرزنش خود حتی باوجود یقین به خطاها:
در اینجا تضاد آشکاری ارائه میشود: «درحالیکه خودتان را سرزنش نمیکنید، حتی زمانی که به خطاهای خودتان یقین دارید» (و لا تلومون انفسکم علی الیقین).
* «و لا تلومون انفسکم» **: یعنی «و خود را سرزنش نمیکنید».
این عمل جوهر ریاکاری است. همین افراد که در سرزنش دیگران بر اساس گمان صرف بسیار عجول هستند، در مورد خطاهای آشکار و انکارناپذیر خودشان، به طرز قابلتوجهی سهلگیر یا کاملاً بیتوجهاند. آنها به کاستیهای خود - گناهانشان، نقصهای شخصیتیشان، و شکستشان در عمل به استانداردهای الهی - یقین دارند، اما خود را مسئول نمیدانند. اشتباهاتشان را نمیپذیرند، احساس پشیمانی نمیکنند، یا اقدام اصلاحی انجام نمیدهند.
۴. مسائل زیربنایی:
این سخن به چندین مسئله ریشهدار اشاره دارد:
*خودفریبی: ** مردم اغلب خود را فریب میدهند؛ خطاهای خود را کوچک یا قابلتوجیه میدانند، درحالیکه عیوب درک شده دیگران را بزرگنمایی میکنند.
*غرور و تکبر: ** احساس برتری باعث میشود فرد باور کند که از سرزنش مبراست، درحالیکه دیگران سزاوار انتقادند.
*فقدان خودآگاهی: ** ناتوانی در وارسی وجدان و اذعان به کاستیهای خود.
*ضعف معنوی: ** ناتوانی در بهکارگیری همان استانداردهای پاسخگویی برای خود که برای دیگران به کار میبریم، نشاندهنده عدم بلوغ معنوی و فقدان تعهد به اصلاح واقعی خود است.
۵. دعوت به پاسخگویی و عدالت:
این سخن عیسی (ع) افراد را ترغیب میکند که:
*آینه را به درون بچرخانند: ** قبل از قضاوت دیگران، خود را به طور انتقادی بررسی کنند.
*استانداردها را به طور یکسان اعمال کنند: ** خود را با همان استانداردها (یا حتی بالاتر) که از دیگران انتظار دارند، بسنجند.
*خطاهای خود را بپذیرند: ** به گناهان و کاستیهای خودآگاه باشند و نسبت به آنها ابراز پشیمانی کنند.
*همدلی را تمرین کنند: ** درک کنند که دیگران، مانند شما، مستعد خطا هستند و با آنها با شفقت برخورد کنند، نه با قضاوت شتابزده.
بنابراین، پرهیزگاری واقعی در خودآزمایی دقیق، پاسخگویی، و بهکاربستن استانداردهای اخلاقی سازگار با خود، قبل از تعمیم آن به دیگران، نهفته است. با کنارگذاشتن این استاندارد دوگانه مضر، افراد میتوانند سفر واقعی خودسازی رابهسوی الگوی الهی آغاز کنند.
;